Czym jest i wobec kogo można zastosować przepadek?

Ostatnimi czasy w mediach dość głośno mówi się o tzw. konfiskacie rozszerzonej. Jest to konstrukcja, która została wprowadzona do Kodeksu karnego całkiem niedawno – 27 kwietnia 2017 r. Konfiskata rozszerzona (przepadek rozszerzony) ze swojej istoty jest pojęciem szerszym niż zwykły przepadek. Zanim zatem w kolejnych wpisach na łamach bloga omówię nową konstrukcję, jaką stanowi konfiskata rozszerzona, pragnę wytłumaczyć na czym polega „zwykły” przepadek w związku z popełnieniem przestępstwa.

Definicja przepadku

Przepadek jest środkiem orzekanym przez sąd w procesie karnym i polega na wskazaniu konkretnych przedmiotów lub praw majątkowych przechodzących na własność Skarbu Państwa. Zastosowanie tego środka ma zapobiec ponownemu użyciu przez sprawcę tego samego przedmiotu do popełnienia przestępstwa oraz ma ukazać, ze popełniania przestępstw jest nieopłacalne, gdyż wyrok sądowy pozbawi sprawcę „owoców” bezprawnego czynu.

Rodzaje przepadku

Przepadek może objąć:

1. przedmioty pochodzące bezpośrednio z przestępstwa (te, które zostały wprost uzyskane za pomocą przestępstwa wytworzone w drodze przestępstwa lub stanowią korzyść uzyskaną z przestępstwa);
2. przedmioty, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa (np. nóż, auto);
3. przedmioty objęte zakazem wytwarzania, posiadania, obrotu, przesyłania, przenoszenia lub przewozu (np. kokaina);
4. równowartość przedmiotów pochodzących bezpośrednio z przestępstwa lub przedmiotów, które służyły lub były przeznaczone do popełnienia przestępstwa – jeżeli orzeczenie tych przedmiotów nie jest możliwe, bo zostały np. zniszczone;
5. równowartość udziału we współwłasności przedmiotu należącego do sprawcy (np. nieruchomości);
6. równowartość udziału we współwłasności.

Ponadto w przypadkach, kiedy sprawca osiągnął z popełnienia przestępstwa korzyść majątkową, np. w postaci pieniędzy uzyskanych wskutek dokonywanych oszustw, sąd orzeknie przepadek tej korzyści majątkowej.

Czy można uniknąć przepadku osiągniętej korzyści majątkowej, przekazując ją innym osobom?

Ustawodawca oczywiście przewidział, że sprawcy, chcąc uniknąć konieczności zwrotu „zarobionych” pieniędzy w ramach prowadzonej przez siebie działalności przestępczej, będą chcieli je ukryć w ten sposób, że będą przekazywać je np. najbliższej rodzinie. Jeżeli dochodzi do takiej sytuacji, to wówczas zgodnie a art. 45 § 3 Kodeksu karnego uważa się, że rzeczy będące w posiadaniu takiej osoby należą do sprawcy, chyba że na podstawie okoliczności towarzyszących ich nabyciu nie można było przypuszczać, że mienie to, chociażby pośrednio, pochodziło z czynu zabronionego.

Co jest objęte przepadkiem w sprawach o przestępstwa gospodarcze?

Odpowiedź na to pytanie oczywiście zależy od rodzaju przestępstwa. Najczęściej jednak w sprawach o przestępstwa gospodarcze orzeka się przepadek uzyskanej korzyści majątkowej, czyli pieniądze. Zazwyczaj również są to auta czy sprzęt elektroniczny. W ramach przestępstw polegających na obrocie środkami odurzającymi są to narkotyki oraz urządzenia służące do ich produkcji, a w przypadku mafii paliwowej będą to komponenty paliwowe.

---

adwokat Joanna Machlańska

Potrzebujesz wsparcia prawnego? Skontaktuj się ze mną: 

kancelaria@adwokatmachlanska.pl +48 509 022 374

www.adwokatmachlanska.pl