Wyłudzenie kredytu jako przestępstwo

Przestępstwo oszustwa kredytowego, które nazywa się wymiennie oszustwem finansowym, kapitałowym, dotacyjnym, subwencyjnym bądź karalną dezinformacją instytucji finansowej, zostało uregulowane w art. 297 Kodeksu karnego.

Możliwość pociągnięcia sprawcy do odpowiedzialności karnej za przestępstwo oszustwa kredytowego została wprowadzona do porządku prawnego w celu ochrony systemu bankowego, który jest narażony na przestępcze działania sektorów gospodarki. Różnorodność dostępnych możliwości uzyskania wsparcia finansowego stanowi pokusę do uzyskania takiego wsparcia w sposób niezgodny z prawem. Zazwyczaj oszustwo kredytowe dotyczy wyłudzenia kredytu poprzez wprowadzenie banku w błąd co do swoich możliwości finansowych bądź wyłudzenia nienależnego dofinansowania (subwencji) z państwowych lub europejskich funduszy.

Na czym polega oszustwo kredytowe?

Zachowanie sprawcy przestępstwa przewidzianego w art. 297 § 1 może przybierać różne formy, i może polegać polegać na:

przedkładaniu dokumentów podrobionych;
przedkładaniu dokumentów przerobionych;
przedkładaniu dokumentów poświadczających nieprawdę;
przedkładaniu dokumentów nierzetelnych;
przedkładaniu nierzetelnych pisemnych oświadczeń dotyczących okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia publicznego

– po to, by uzyskać dla siebie lub kogo innego od banku, jednostki organizacyjnej prowadzącej podobną działalność gospodarczą na podstawie ustawy, organu lub instytucji dysponujących środkami publicznymi:

kredyt,
pożyczkę pieniężną,
poręczenie,
gwarancję,
dotację,
subwencję.

Konstrukcja tego przestępstwa pozwala na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej za zachowania stanowiące przygotowanie lub usiłowanie klasycznego oszustwa [CZYTAJ]. Powyższe oznacza, że do stwierdzenia faktu popełnienia przestępstwa oszustwa kredytowego nie jest wymagane, by sprawca faktycznie uzyskał środki finansowe od wyżej wymienionych instytucji, jak również nie jest konieczne wystąpienie szkody po stronie banku lub innej instytucji. W przypadku jednak, gdy sprawca uzyska wskutek swoich działań korzyść majątkową, będzie wówczas ponosił jednocześnie odpowiedzialność za klasyczne oszustwo, które jest uregulowane w art. 286 § 1 k.k.

Warto także zwrócić uwagę, że w kontekście odpowiedzialności karnej za oszustwo kredytowe nie ma znaczenia, czy sprawca jest jednocześnie podmiotem, który ma uzyskać dla siebie jedną z wymienionych w art. 297 k.k. form wsparcia finansowego, instrument płatniczy lub zamówienie publiczne, czy też podejmuje te działania w imieniu innej osoby (innego podmiotu).